Stare, używane, zepsute – co zrobić z niepotrzebnymi urządzeniami elektronicznymi?

elektrośmieci

Wyrzucanie do osiedlowego śmietnika zepsutej elektroniki może spotkać się z surowym spojrzeniem sąsiada – i bardzo dobrze. Lodówki, pralki, komputery, telefony, telewizory – wszystkie sprzęty elektroniczne zawierają w sobie szkodliwe dla naszego zdrowia i środowiska metale ciężkie, środki zmniejszające palność czy zmiękczacze tworzyw sztucznych. Dlatego zamiast zostawiać je koło przypadkowego śmietnika, sprawdźmy, gdzie możemy je oddać.

Postępowanie przyjazne środowisku naturalnemu to tylko jeden argument przemawiający za takim działaniem. Drugim są pieniądze – za zostawienie urządzenia w miejscu nieodpowiednim, narażamy się na grzywnę w wysokości od 20 do 5000 zł na podstawie Ustawy o Zużytym Sprzęcie Elektrycznym i Elektronicznym (z 2005 roku). Żeby nie narazić się na koszty, a także postąpić ekologicznie i pozbyć się niechcianego sprzętu, mamy kilka rozwiązań, regulowanych również przez wspomnianą ustawę.

Oddaj sprzęt w sklepie

Kupując nowy sprzęt w sklepie lub odbierając zamówienie z elektroniką dostarczone pod nasz adres, mamy prawo oddać sprzedawcy stary sprzęt, ale tylko tego samego rodzaju i w ilości nie większej niż ten nowo zakupiony. Dotyczy to sprzętu dużej – jeśli wymieniamy w swojej kuchni lodówkę, stare urządzenie możemy oddać w sklepie albo do rąk dostarczyciela, ale nie możemy dołączyć do tego niepotrzebnej już pralki.

Według przepisów unijnych, sklepy oferujące sprzęt AGD i posiadające powierzchnię minimum 400 m2, mają obowiązek przyjmować sprzęty gospodarstwa domowego w dowolnej ilości, bezpłatnie i bez konieczności kupienia nowego sprzętu, jeśli dłuższa krawędź żadnego spośród dostarczonych urządzeń nie przekracza 25 cm długości.

Zawieź sprzętu do punktu utylizacji odpadów

W wielu miastach Polski znajdują się specjalne punkty utylizacji odpadów, do których każdy może przywieźć elektrośmieci. Przyjmują one zarówno duże sprzęty (telewizory, lodówki, pralki, zmywarki, zamrażarki itd.) oraz elektroodpady drobne, na przykład zużyte światłówki oraz baterie. Niepotrzebny sprzęt elektroniczny zostanie również przyjęty w punkcie skupu złomu.

Co jeśli nie mamy jak przewieźć dużej lodówki albo kuchenki? Punkty utylizacji odpadów posiadają zwykle usługę odbioru sprzętu spod domu zamawiającego. Zakres działania, adresy oraz sposób umawiania odbioru elektroodpadów znajdziemy na stronach internetowych takich punktów. Usługi organizowane są zarówno przez jednostki działające w porozumieniu z gminami, jak i firmy prywatne.

Elektrośmieci w punktach serwisowych

Według Ustawy o Zużytym Sprzęcie Elektrycznym i Elektronicznym, jeśli w punkcie naprawy sprzętu elektronicznego zostanie nam udzielona informacja o braku możliwości naprawy urządzenia albo koszty naprawy uznamy za nieopłacalne, urządzenie to możemy pozostawić w danym serwisie.

Pracownik serwisu może jednak na samym początku odmówić przyjęcia sprzętu do naprawy. Zarówno sprzedawca, jak i właściciel punktu serwisowego nie mają obowiązku odbierać elektroodpadów, jeśli ich stan zagraża zdrowiu lub życiu.


UST

Jakie zasady segregowania odpadów obowiązują w największych polskich miastach?

kolorowe kosze na śmieci

Od stycznia 2020 roku wzrosły nie tylko w wielu miastach stawki za śmieci, ale też segregacja stała się obowiązkowa. Do tej pory można było segregować i płacić mniej, lub nie segregować i płacić więcej. Unia Europejska zobowiązała nas jednak do osiągnięcia 50-procentowego poziomu recyklingu, podczas gdy do tej pory był on o połowę mniejszy. To właśnie spowodowało wprowadzenie obowiązkowej segregacji odpadów. Nowością dla niektórych miast, które do tej pory dzieliły odpady tylko na mokre i suche, jest wprowadzenie 5 frakcji segregowania.

Jak segregować odpady według nowych zasad?

Nowością dla wszystkich jest wprowadzenie odpadów bio. Miasta, które do tej pory dzieliły odpady na 3 lub 4 frakcje, teraz musiały wyposażyć mieszkańców w dodatkowe pojemniki na odpady biodegradowalne. W efekcie tego selekcjonujemy śmieci do 5 różnych pojemników, z których każdy ma inny kolor.

1. kolor brązowy – odpady bio

Wrzucać należy tam odpady roślinne, np. obierki z ziemniaków czy innych warzyw, chleb. Pamiętać należy, by nie wrzucać tych odpadów w workach, czy plastikowych siatkach.

2. kolor żółty – tworzywa sztuczne i metal

Do żółtego pojemnika wrzucamy plastikowe butelki po napojach uprzednio zgniecione i pozbawione etykiet termokurczliwych, puszki i kartoniki po napojach, a także siatki i worki foliowe, opakowania plastikowe np. po jogurtach, opakowania po kosmetykach z wyjątkiem tych w sprayu, plastikowe sztućce i zakrętki.

3. kolor niebieski – papier

Do niebieskiego pojemnika wrzucamy każdy suchy papier z wyjątkiem zatłuszczonego, woskowanego, paragonów.

4. kolor zielony – szkło

Do zielonego pojemnika wrzucamy szklane butelki, słoiki, opakowania po kosmetykach. Opakowania szklane nie muszą być czyste, ale muszą być puste i należy je wrzucać bez worków. Nie wrzucamy szklanek, luster, szyb okiennych, porcelany.

5. kolor czarny – odpady zmieszane

Do odpadów zmieszanych wrzucamy śmieci, które nie są surowcami przeznaczonymi do recyklingu i nie da się ich zakwalifikować do żadnej z 4 poprzednich frakcji, z wyjątkiem odpadów niebezpiecznych, czyli tzw. elektrośmieci, baterii, leków, czy odpadów wielkogabarytowych. Można natomiast wrzucać tam odzież, kuchenne odpady mięsne, chusteczki i ręczniki papierowe, zwykłe żarówki.

Co robić z odpadami niebezpiecznymi i wielkogabarytowymi?

Przeterminowane leki można wrzucać do specjalnych pojemników w aptekach. Podobne pojemniki na baterie są w niektórych sklepach. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny trzeba na własną rękę oddawać w punktach do tego przeznaczonych. W każdym mieście jest zazwyczaj kilka takich punktów. Jest to czasem wielkie utrudnienie, szczególnie dla ludzi niezmotoryzowanych. Jeśli jednak kupujemy nowy sprzęt w miejsce starego, ten zużyty można oddać do sklepu. Odpady wielkogabarytowe najczęściej odbierane są spod wiaty śmietnikowej po uprzednim zgłoszeniu telefonicznym.

Selektywna zbiórka odpadów na początku wydaje się trudna, ale jak już się nabierze wprawy, robi się to prawie automatycznie. Problemem czasem może być mała kuchnia, gdzie nie ma miejsca na kilka pojemników na śmieci. Trzeba jednak śmieci segregować, jeśli nie chcemy zapłacić wysokich kar. Najgorzej jest w budynkach wielolokalowych, gdzie odpowiedzialność zbiorowa wydaje się niesprawiedliwa i czasem budzi sprzeciw. Wystarczy bowiem, że jedna osoba nie będzie segregować odpadów i stawki za śmieci mogą wzrosnąć nawet kilkukrotnie. Czas pokaże, jak nowe zasady sprawdzą się w praktyce. Kontrowersje budzą też często zasady naliczania opłat, gdzie często bierze się pod uwagę metraż mieszkania, a nie liczbę mieszkańców ustalając stawkę. To są jednak sprawy do dyskusji i ewentualnych zmian w przyszłości.

KOS

Co zrobić z bożonarodzeniową choinką?

zbliżenie na choinkę bożonarodzeniową

Nikt z nas nie potrafi wyobrazić sobie Bożego Narodzenia, bez choinki, bez względu czy jest praktykującym wiarę katolikiem, czy ateistą.
Choinka bożonarodzeniowa. Iglaste drzewo będące najbardziej widocznym i istniejącym symbolem Świąt Bożego Narodzenia. Wiele kultur uosabia drzewo, w szczególności iglaste jako symbol odrodzenia, trwania oraz płodności; symbol życia.

Jako drzewko bożonarodzeniowe pojawiło się ono już w XVI wieku.
Trudnym do ustalenia jest wątek jego występowania jako drzewa rajskiego w misteriach o pierwszych ludziach- Adamie i Ewie. Tradycja choinek, ustrojonych papierowymi ozdobami oraz jabłkami pojawiła się w Alzacji. Za sprawą Marcina Lutra dotarła do Niemiec i tam wieszana była czubkiem do dołu, pod samym sufitem.

Choinka, ale jaka

Wybierając świąteczne drzewko, mamy wiele możliwości. Kupuję sztuczną czy plastikową? Które rozwiązanie jest bardziej ekologiczne?
Kupując sztuczną, zapewniamy sobie spokój na lata. W odpowiednim czasie wyjmujemy zakurzony karton z szafy, czy dźwigamy z piwnicy wraz z pudłami pełnymi ozdób i bombek. Wyprostowanie gałęzi, założenie ozdób i choinka gotowa. Minusem sztucznych drzewek jest chyba to, że zawsze jest ono takie samo, nie licząc inwencji w dekorowaniu. Ale po zakończonych świętach, po prostu pakujemy drzewko do pudełka i pozwalamy odpoczywać do następnego roku. Z pewnością nie jesteśmy ekologiczni. Taka plastikowa choinka, której żywot też kiedyś dobiegnie końca, z pewnością nie pozostanie obojętna dla środowiska.

Pachnące świerkiem Święta Bożego Narodzenia

Inaczej sprawa wygląda, gdy zdecydujemy się na tzw. żywe drzewko, ale cięte. Zamontowane w specjalny stojak czy umieszczone nawet w donicy z ziemią. Aby jak najdłużej zachowały żywotność, zapach i igły należy chronić je przed zbyt wysoką temperaturą. Opadającą choinkę zazwyczaj można zostawić w specjalnym do tego przeznaczonym miejscu przy osiedlowym śmietniku, ponieważ coraz więcej gmin wspólnot oraz spółdzielni organizuje wywozy nieodpłatne takich choinek parę razy w ciągu zimowych miesięcy: styczeń i luty. Jeśli nie chcemy wyrzucić drzewka, możemy urządzić kompostownik, nawet na balkonie, a wiosną cieszyć się dodatkiem do ziemi.

Wiele osób posiadających działki, używa gałęzi choinki jako podpórek do pnących się krzewów, np. fasoli. Drzewo choinki doskonale nadaje się również na pierwsze wiosenne ognisko. Nie poleca się palenia choinkami w piecach czy kominkach, ze względu na żywicę.

Często zdarza się, że kupując choinki w doniczkach, mamy nadzieję na późniejsze ich zasadzenie w ogrodzie, przy domu. Niestety wiele z drzewek usycha. Dlaczego? Większość z drzew rosnąc w naturalnym podłożu, wyhodowało już, system korzeni, które, aby zmieścić się w donicy, są przycinane. Niestety takie drzewko ma zbyt małą powierzchnię chłonną korzeni. Jeśli jednak uda się nam oszczędzić korzenie, i choinka się przyjmie, pod żadnym pozorem nie należy wystawiać jej na mróz, ale zapewnić temperaturę około 10 stopni Celsjusza. W miejsce docelowe przesadzamy je w miesiącach wiosennych, tj. marzec czy kwiecień. Lecz…sadząc małe drzewko pod oknem, nie zapomnijmy, że za kilkanaście lat urośnie z niego wielkie drzewo, które może zasłonić dopływ promieni słonecznych.

Mimo wszystko miłośnicy żywych drzewek często czują się nieswojo, nieekologicznie. Jednak, gdyby nie świąteczna tradycja, plantacje choinek nie miałyby racji bytu. Drzewka sadzone specjalnie na okazję świąt, wytwarzają tak bardzo potrzebny nam tlen. Potem, pamiętajmy tylko o właściwej utylizacji suchego drzewka.

MCH

Co można z łatwością zmienić w swoim życiu, aby być bardziej eko?

torba na zakupy

Bycie eko w dzisiejszych czasach jest bardzo modne. Obojętnie od tego czy chcemy żyć bardziej ekologicznie ze względu na modę, czy nie, taki styl życia jest bardzo pochwalany i przynosi wiele pozytywnych skutków dla naszej planety. Często kojarzymy bycie eko z drogimi produktami, segregowaniem odpadów. Życie zero waste lub less waste wcale nie musi wiązać się od razu z wielkimi zmianami, a wręcz przeciwnie. 

Zero waste lub less waste – jak wprowadzić w życie?

Styl życia zero waste opiera się głównie na nie produkowaniu żadnych śmieci. Rekordzistka swoje roczne śmieci, zmieściła w niewielkim słoiku. Choć każda zmiana stylu życia wymaga od nas dużo przygotowania i wprowadzenia wielu zmian, wcale nie musimy wykonywać jej natychmiastowo. Zdecydowana większość osób poleca, aby wszelakie zmiany nawyków wprowadzać powoli, tak abyśmy nie zniechęcili się już na samym początku. Jak wiec zacząć żyć bardziej eko? Co można z łatwością zmienić w swoim życiu?

Zmień produkty na te ekologiczne

Obecnie na rynku znajduje się wiele ekologicznych naturalnych produktów. Możemy znaleźć praktycznie wszystko od kosmetyków, po szczoteczki do zębów, włosów, ale także środki czystości. Warto zamienić plastikowe słomki na bambusowe lub metalowe, które możemy bez problemu myć w zmywarce lub przy pomocy specjalnej szczoteczki, często dołączonej do zestawu. Naszą zużytą szczoteczkę do zębów możemy zamienić na bambusową, a zdecydowaną większość chemii domowej zastąpić wodą z octem, do którego możemy dodać kilka kropel zapachowego olejku. Naturalne, ekologiczne rozwiązania wcale nie muszą dużo kosztować, a wręcz przeciwnie.

Drugie życie śmieci

Zastanówmy się tak naprawdę skąd produkujemy tak dużą ilość śmieci? Zamiast sięgnąć po jogurty w plastikowych opakowaniach, sięgnijmy po te, które są w szkle. Zamiast mleka w kartonie, kupmy te w szklanej butelce. Na zakupy zabierajmy ze sobą torby wielokrotnego użytku, materiałowe bądź z siatki. Zaopatrzmy się np. w sklepie internetowym lub sami uszyjmy woreczki z firanek, które zabieramy ze sobą na zakupy i zamiast pakować pomidora bądź ogórka do plastikowej reklamówki, wsadźmy go do worka. Zakupy jarzyn w markecie możemy zastąpić targowiskami, które nie będą wymagały od nas naklejania naklejek na każdy produkt. Stare ubrania potnijmy na szmatki, bądź wymieńmy się ze znajomymi czy przyjaciółmi. Możemy nawet przekazać je do fundacji czy wrzucić do kontenera PCK.

Jak sami widzicie życie bardziej eko nie wymaga od nas wielkich zakupów i zamiany każdego przedmiotu w naszym domu na ten naturalny i ekologiczny. Zacznijmy od małych zmian w naszym życiu i z czasem pójdźmy o krok lub dwa dalej. Im mniej zmian wprowadzimy na samym początku, tym łatwiej będzie nam się przestawić. Zmiana nawyków może być na początku trudna, jednak gdy wejdźmy już we wprawę, wcale nie będzie to dla nas kłopotem. Wielorazowe reklamówki połóżmy sobie obok wyjścia, bądź trzymajmy je w samochodzie. Stare ubrania odkładajmy do kartonu, a następnie zróbmy segregację. Bycie eko wcale nie musi być trudne albo kosztowne!

ŁJU